Mediation
Mediation begint volwassen te worden. De verwarring met meditatie verdwijnt en ook snappen steeds meer mensen dat het bij mediation niet alleen hoeft te gaan om het voorkomen van een vechtscheiding. De zakelijke markt ontdekt de professionele middelaar en het lijkt erop dat de regio Zwolle daarvoor een vruchtbare voedingsbodem biedt.
„Zit je bij een mediator aan tafel, dan gaat het over je eigen conflict. Je kunt meepraten, je emoties kwijt en meedenken over de oplossing. Anders dan bij een gerechtelijke uitspraak waarmee je het maar moet doen. In de meeste zaken komen partijen tot elkaar, zelfs na eerdere escalatie. En meestal kan er ook nog een (zakelijke) relatie in stand blijven”, aldus Marjon Bosma, advocaat en mediator in Zwolle. Ze houdt onder andere kantoor in Droom van Zwolle, het netwerkkantoor aan de Koestraat waarvan Rini te Velthuis mede-initiatiefnemer is. Ook Rini is van ‘huis uit’ jurist, gespecialiseerd in arbeidsrecht en mediator. Bij hen heeft zich ook Marcel Douma aangesloten, voormalig ondernemer, bedrijfskundige en al weer een flink aantal jaren business-mediator. Gedrieën trekken ze op om mediation binnen de zakelijke wereld meet bekendheid te geven. Bij mediation wordt meer naar een oplossing gezocht dan naar het eigen gelijk. Nog te veel zakelijke conflicten worden naar de mening van het trio tot voor de rechter uitgevochten. Bij toepassing van de letter van de wet verharden standpunten zich makkelijk en worden de loopgraven dieper. Mediation daarentegen geeft het menselijke aspect een kans.
„Zo lang je aan tafel zit bij de mediator dan zie je het nog zitten”, schetst Marcel Douma. „Als mediator is het niet nodig om je uitputtend in het conflict en de voorgeschiedenis daarvan te verdiepen. Je hoeft immers geen oordeel te vellen, maar je kunt je richten op de mogelijke oplossing.”
De meeste zaken kunnen in drie tot hooguit vier sessies van twee uur beklonken worden, zo is de ervaring. Het is de taak van de mediator om het proces te bewaken.
„Heel wat sneller en met minder kosten dan een juridische procedure”, meent Bosma. „Bovendien brengt mediation partijen vaak dichter bij elkaar, terwijl een gerechtelijke uitspraak tot verwijdering kan leiden. Vooral op regionaal vlak, waar bedrijven elkaar toch steeds weer tegenkomen, is dat laatste onwenselijk.”
De drie mediators richten zich vooral op de zakelijke markt. Mediation past goed bij het ‘type ondernemer’ in deze regio, zo menen ze. Rini te Velthuis: „Binnen grote bedrijven is de mogelijkheid om een mediator in te schakelen doorgaans wel in het conflictmanagement opgenomen. Bij het midden- en kleinbedrijf (MKB) ligt dat nog duidelijk anders. Daar heerst nog een grote mate van onbekendheid en onwetendheid, terwijl er veel speelt op het gebied van arbeidsrecht, contracten, overnames, verhoudingen binnen familiebedrijven, leveranties of de gunning van opdrachten. Omdat het grootste deel van onze regionale economie wordt gevormd door het MKB valt er dus nog veel te winnen.”
De ervaring van de drie mediators is dat door het persoonlijke contact en de sturing daarvan nieuwe creativiteit naar boven komt. „Voordeel is bovendien dat de kosten beperkt blijven. Mediation kan op elke moment gestopt worden en in de meeste gevallen wordt een gang naar de rechter voorkomen,” aldus Bosma.
De regio Zwolle en in breder verband de provincie Overijssel vormen zeker geen witte vlek op de kaart als het om mediation gaat.
Sterker nog: er is sprake van een voorbeeldfunctie. Al in 2001 werd de ‘Methode Overijssel’ gelanceerd, een alternatieve manier van conflictoplossing tussen burgers en de provincie. Sinds die tijd is er veel ervaring opgedaan met praten in plaats van met elkaar de degens kruisen in eindeloze en geld verslindende bezwarenprocedures.
Ook landelijk hebben de drie mediators de wind mee, want er wordt gewerkt aan een wettelijke basis van mediation. Die kan de rechtelijke macht aanzienlijk ontlasten. Enerzijds bestaat die basis uit het wettelijk regelen van een beschermde status voor professionele registermediators. Partijen kunnen er dan van opaan dat ze altijd goed zitten met een mediator met ‘keurmerk’. Anderzijds uit de verplichting om mediation te overwegen alvorens de gang naar de rechter wordt gemaakt.
Partijen moeten dan met reden omkleed aangeven waarom ze geen mediation geprobeerd hebben. Er is nog discussie over of hiermee in enige mate de vrije toegang tot de rechter wordt belemmerd, maar als uitkomst wordt toch een prominentere rol voor mediation verwacht.
Frans Ebeltjes, de Stentor 11-09-2014